Prawidłowy montaż okien. Etapy postępowania

Nowoczesne okna są ważnym elementem każdego budynku, ponieważ nie tylko umożliwiają docieranie do wnętrza pomieszczeń odpowiedniej ilości światła słonecznego, ale również zapewniają ochronę przed ucieczką ciepła. Prawidłowo dobrane, pozwalają na dobre doświetlenie przestrzeni użytkowej, a także na wykorzystywanie części energii słonecznej do zmniejszania zapotrzebowania na ciepło używane do ogrzewania. Okna o właściwym, możliwie niskim współczynniku przenikania ciepła, są barierą poprawiającą termoizolacyjność budynku, a jednocześnie dają możliwość znacznego ograniczenia wydatków związanych z działaniem systemu centralnego ogrzewania i zakupami opału. Decyzja o wyborze okien o dużej izolacyjności termicznej jest tym ważniejsza, że wymagania wobec nowych budynków są wciąż zwiększane – od 2021 roku zapotrzebowanie na nieodnawialną energię pierwotną może wynosić co najwyżej 70 kWh/m² rocznie. Osiągnięcie takich parametrów jest możliwe tylko przy połączeniu bardzo dobrych parametrów stosowanych przeszkleń oraz zadbaniu o to, by montaż okien został wykonany zgodnie z obowiązującymi zasadami i zapobiegał wychładzaniu się budynku. Przyjrzyjmy się bliżej najważniejszym elementom okien odpowiedzialnym za dobrą izolację termiczną oraz sprawdźmy, w jaki sposób powinny być instalowane okna.

Okna i ich montaż a właściwości termoizolacyjne budynku

Większość nowoczesnych budynków jest wznoszona w technologii ścian dwuwarstwowych, w których do muru będącego elementem nośnym od zewnątrz instalowana jest warstwa izolacji, która powstrzymuje ucieczkę ciepła. Stosowanie materiałów o dobrych parametrach termicznych – styropianu grafitowego, wełny mineralnej czy płyt PIR daje możliwość wyeliminowania ryzyka powstawania mostków cieplnych. Uzyskanie dobrej termoizolacyjności wymaga jednak również wykorzystania okien, które będą się charakteryzowały odpowiednim współczynnikiem przenikania ciepła zarówno, jeśli chodzi o ramy, jak i pakiety szybowe.

Okna o dobrych parametrach izolacyjnych mają ramy, które są wykonane w sposób, który w możliwie największym stopniu ogranicza okazje do przenikania ciepła. W oknach z tworzyw sztucznych za zmniejszenie przewodności cieplnej odpowiadają znajdujące się w ramie i skrzydle komory, które za sprawą znajdującego się w nich powietrza izolują powierzchnie zewnętrzne, ograniczając możliwości wychładzania się całości. Dzieje się tak, m.in. z uwagi na to, że ciepło musi wielokrotnie przechodzić z ciała stałego do gazu i odwrotnie, co bardzo spowalnia i ogranicza cały proces. W oknach, których ramy są wykonane z aluminium, dla zmniejszenia tendencji do tracenia ciepła stosuje się np. specjalne przekładki wykonane z tworzywa, które izolują wewnętrzne i zewnętrzne części ramy. W przypadku okien drewnianych za ochronę przed utratą ciepła odpowiedzialne są dość grube warstwy materiału, które odpowiednio sklejone skutecznie ograniczają utratę energii cieplnej z wnętrza budynku.

Równie ważnym elementem są właściwie przygotowane pakiety szybowe. Wykorzystuje się w nich tafle szkła oddzielone od siebie specjalną ramką z tworzywa sztucznego. W przestrzeni między szybami znajduje się gaz szlachetny o bardzo niskiej przewodności cieplnej. Może to być argon lub nieco droższy, lecz mający jeszcze lepsze parametry krypton. Dla ochrony przed utratą ciepła, ale także z uwagi na ograniczenie docierającego z zewnątrz hałasu stosuje się również szyby o różnej grubości oraz specjalne folie, które pozwalają na zatrzymywanie ciepła, a jednocześnie przepuszczają do wnętrza promienie słoneczne, mogące je dodatkowo nagrzewać. Istotnym elementem całości są także dobrej jakości uszczelnienia, które gwarantują dobre doleganie do siebie powierzchni skrzydła i ościeżnicy.

Najlepsze parametry izolacyjne okien nie przyniosą jednak oczekiwanego efektu, jeśli okna nie zostaną prawidłowo zainstalowane. Kluczowy jest tu tzw. ciepły montaż, w ramach którego wraz z oknem montowana jest odpowiednia termoizolacja. Równie istotna jest głębokość osadzenia okna oraz to, w jakiej warstwie ściany się ono znajdzie.

W jaki sposób powinny być montowane okna?

Prawidłowy montaż okien musi być przeprowadzony w taki sposób, by zostały one stabilnie osadzone, a jednocześnie ich połączenie z ościeżem było na tyle szczelne, aby nie dochodziło w nim do ucieczki ciepła. Jedną z ważniejszych kwestii jest w przypadku nowoczesnych budynków ponadto takie osadzenie okna, żeby znalazło się ono w miejscu, w którym rozkład temperatur w strukturze ściany będzie zbliżony do tego, jaki pojawi się wewnątrz jego ościeżnicy. Pozwoli to na znaczną poprawę parametrów cieplnych oraz zmniejszenie ryzyka skraplania się wody na elementach okna, co prowadzi do ich dodatkowego wyziębiania. Metoda na osiągnięcie tego celu zależy od rodzaju ścian zewnętrznych – przy ścianie jednowarstwowej okno powinno być osadzone w połowie jej grubości, ponieważ w tym punkcie na ogół będzie panowała temperatura stanowiąca średnią między ciepłotą zewnętrznej a wewnętrznej części muru. W ścianach trójwarstwowych okno powinno być osadzone w warstwie izolacji, podobnie jak w przypadku ścian dwuwarstwowych. W takiej sytuacji okno montowane jest na specjalnych konsolach i w zależności od przewidywanej grubości materiału termoizolacyjnego jest wysunięte poza lico ściany. Przy mocowaniu okna w murze korzysta się z tradycyjnych dybli albo kołków.

Równie istotne jest prawidłowe połączenie ościeżnicy z elementami konstrukcji budynku. Ważne będzie użycie odpowiedniego materiału umieszczanego między ramą a strukturą muru lub materiałem termoizolacyjnym. W tym celu mogą być wykorzystane taśmy rozprężne lub pianki aplikowane w powstałą szczelinę. Przed mechanicznym połączeniem okna z murem musi ono być ustawione w pionie oraz właściwie wypoziomowane. W zależności od rodzaju przeszklenia można w tym celu użyć tradycyjnych klinów montażowych lub specjalnych pneumatycznych poduszek. Nie można zapominać o tym, że pod ramą okienną powinna się znaleźć listwa progowa, samo okno nie powinno opierać się bezpośrednio na murze, a wszystkie powierzchnie przed montażem muszą być właściwie oczyszczone. Równie istotny jest dobór liczby punktów mocowania do wielkości całego okna, w przeciwnym razie całość nie będzie mogła zachować wymaganej sztywności. Rodzaj użytych elementów złącznych musi być dopasowany do materiału, z jakiego wykonany jest mur.

Jednym z kluczowych elementów prawidłowego montażu okien jest wykonanie właściwych uszczelnień. Obejmują one trzy warstwy – wewnętrzną, zakładaną od środka pomieszczenia, środkową oraz zewnętrzną. Zadaniem uszczelnienia wewnętrznego jest zapobieganie przedostawaniu się do połączenia pary wodnej pochodzącej ze środka pomieszczeń. Jest ono wykonywane z membrany paroszczelnej, która łączona ze ścianą zapobiega skraplaniu się wody wewnątrz połączenia i przedostawaniu się jej do warstwy termoizolacyjnej, co nie tylko powoduje jej wychładzanie się, ale może również tworzyć warunki sprzyjające rozwojowi grzybów i pleśni czy korozji elementów metalowych. Częścią środkową uszczelnienia jest warstwa termoizolacyjna, zwykle w postaci pianki poliuretanowej albo listwy z tego samego materiału. Zadaniem tej części izolacji jest powstrzymywanie ucieczki ciepła i niwelowanie niewielkich zmian wymiarów ościeżnicy wskutek nagrzewania się jej od słońca. Użyta termoizolacja jest jednocześnie ochroną przed hałasem, który mógłby docierać do pomieszczeń z zewnątrz.

Ostatnią warstwą uszczelniającą jest specjalna membrana montowana na zewnątrz. Chroni ona przed warunkami zewnętrznymi – wiatrem oraz przenikaniem do warstwy termoizolacji wody opadowej. Poza właściwościami hydroizolacyjnymi zastosowany materiał musi wykazywać się niskim oporem dyfuzyjnym, a zatem wysoką paroprzepuszczalnością. Jest to konieczne, żeby umożliwić wydostawanie się z wnętrza wilgoci w postaci pary wodnej. Trzeba pamiętać, że materiał membran zewnętrznych jest wykonany z połączenia różnych tworzyw sztucznych i może być podatny na działanie promieniowania UV, które po pewnym czasie może doprowadzić do ich uszkodzenia. Ściany, w których osadzono okna, powinny więc być wykończone, zanim upłynie podany przez producenta membrany okres. Konieczność otynkowania i tym samym zakończenia montażu dotyczy zarówno membran używanych wewnątrz, jak i na zewnątrz.